Inhlalakahle

Amathiphu Okukhulisa Izingane Emhlabeni Wedijithali

Ngokukhula kobuchwepheshe bedijithali ekuphileni kwethu kwansuku zonke, ama-smartphone, amaphilisi, amakhompyutha nezinkundla zokuxhumana sekuyingxenye ebalulekile yokuphila kwezingane. Ngakho-ke, ukukhulisa izingane ezweni ledijithali kuyinselele yamanje kubazali abaningi. Nakuba ukusetshenziswa kwezinto zikagesi kuletha amathuba amaningi, kuphinde kuhlotshaniswe nezingozi, njengokuchaya izingane kokuqukethwe okungalungile, ubuxhwanguxhwangu be-inthanethi, ukuluthwa kwe-inthanethi kanye nokwanda kokuhlukaniswa nabanye abantu. Lesi sihloko sethula amathiphu amaningana awusizo angasetshenziswa ukusiza abazali bakhulise izingane zabo emhlabeni wedijithali, ukulinganisa okuhle nokubi kwale ndlela.

1. Ukubeka Imikhawulo

Okunye okuvame ukukhathazeka abazali ababa nakho mayelana nokuncika kwezingane kubuchwepheshe isikhathi esichithwa izingane ezikrinini. Ngakho-ke, kuyatuseka ukuthi ungavumeli isikhathi sesikrini, umkhawulo wobuningi. Ezinganeni ezineminyaka ephakathi kwengu-2 nengu-5, akunconywa isikhathi esingaphezu kwehora elilodwa ngosuku, ngokusho kwe-American Academy of Pediatrics. Izingane ezindala nazo kufanele zibe nokulawula okufanele kuye ngemisebenzi eyisinxephezelo engeyona eyedijithali. Ukuhlela kuzokusiza ukuthi uthuthukise ukulawula isikhathi sakho sesikrini. Ukuze ukhulise ukugxilisa ingqondo kwezinye izifundo, ungavumela izingane zakho ukuthi zisebenzise amathuluzi azo kamuva, ngemva komsebenzi wesikole noma eminye imithwalo yemfanelo ebalulekile.

2. Khuthaza Ukusebenzisa Ubuchwepheshe Ngokuqaphela Nokubalulekile

Izingane kanye nentsha, empeleni, banelukuluku lokufuna ukwazi ngokwemvelo, futhi i-inthanethi inikeza uhla olukhulu lolwazi ngokuchofoza okumbalwa nje. Nokho, kubalulekile ukubayala ukuthi basebenzise okuqukethwe ngokujulile nangokuqaphela. Ukufundisa izingane zakho ukuhlola ubuqiniso bolwazi, ukubuza imithombo yedatha futhi zibone zonke izinhlangothi zesihloko esinikeziwe kubalulekile emhlabeni wedijithali. Ngaphezu kwalokho, ngokugqugquzela ukusetshenziswa kwezinkundla zemfundo, ezifana nedokhumentari, amaphodikasti, imidlalo yokufunda namathuluzi asebenzisanayo, kungenzeka ukuguqula isikhathi esiphambi kwezikrini sibe yithuba lokukhula kobuhlakani. Ubuchwepheshe busebenza njengomhlanganyeli ekuthuthukisweni kwamakhono nokufunda okusha uma busetshenziswa ngendlela eyakhayo.

3. Yiba Isibonelo Ezinganeni Zakho

Izingane zilingisa abazali bazo. Uma behlala bevezwe kubazali abanamathiselwe kuma-smartphones abo ngesikhathi sokudla nezingxoxo, cishe bazocabanga ukuthi lokhu kuziphatha kulungile. Ngakho-ke, kubalulekile ukuba yisibonelo ezinganeni zakho futhi ulinganisele ekusebenziseni ubuchwepheshe. Ukugcina amadivayisi kude netafula lesidlo sakusihlwa, ungawasebenzisi ngezikhathi zokusebenzelana okuhle, nokukhuthaza izikhathi ezingenakho ubuchwepheshe kuyizinqubo ezisiza ukubonisa umkhuba onempilo. Izingane ezibona abazali bazo bekwazisa ukuxhumana komuntu siqu kanye nezikhathi ezinqanyuliwe zivame ukulolongwa okufanayo.

4. Dala Indawo Ye-inthanethi Egadiwe Nevikelekile

I-inthanethi ingaba yindawo yokufunda nokuzijabulisa, kanye nokwethula izinsongo ezinganeni, ngokuqukethwe okungalungile, imikhonyovu, ingcuphe yokwebiwa kobunikazi kanye nobuxhwanguxhwangu be-inthanethi. Ngakho-ke, ukudala indawo egxile ekuvikelekeni kubalulekile.

Umkhuba osebenzayo uwukuqinisekisa ukuthi amadivaysi edijithali ayatholakala ezindaweni ezabelwanayo zekhaya, njengegumbi lokuhlala noma ikhishi, futhi ungavumeli izingane ukuthi zifinyelele kumadivayisi azo emakamelweni azo okulala ngaphandle kokugadwa. Lokhu kufanele kwenze kube lula ukulandelela ukuthi yini abafinyelela kuyo nokuthi baxoxa nobani ku-inthanethi. Ukwengeza, isici esiwusizo ukusetshenziswa kwamathuluzi okulawula kwabazali ukukhawulela ukufinyelela kumawebhusayithi athile nezinhlelo zokusebenza ngisho nokuqapha isikhathi sokusetshenziswa futhi uvimbele okuqukethwe okungalungile. Ngaphezu kwalokho, abazali kufanele bakhulume ngokukhululekile nezingane zabo ngezingozi ezingase zibe khona ze-Internet. Ukuchaza ukuthi buyini ubumfihlo be-inthanethi, ukuthi iyini iphasiwedi evikelekile, nokuthi kungani kungafanele yabelwane nabantu ongabazi kubalulekile ekwakheni isisekelo esivikelekile ku-inthanethi. Ukudala indawo lapho izingane zingaphumela obala mayelana nezenzo zazo eziku-inthanethi ngaphandle kokwahlulela kuvumela abazali ukuthi bazi ukuthi kwenzekani ngaphambi kokuthi kwenzeke okubi futhi baziqondise.

5. Khuthaza Imisebenzi Engaxhunyiwe Ku-inthanethi

Kubaluleke ngokufanayo ukuthi ubuchwepheshe akuyona ukuphela kwenketho yokuzijabulisa nemfundo yezingane. Kubalulekile ukuthi babambe iqhaza kweminye imisebenzi, efana nezemidlalo, ezobuciko, umculo, ukufunda nokuzijabulisa kwangaphandle. Lezi izindlela eziyinhloko zokukhuthaza ukuthuthukiswa komphakathi kanye nemizwelo, kanye nokuhlinzeka ngokufunda ngezandla ubuchwepheshe obungenakuthatha indawo. Izingane kanye nabantu abasha kufanele bakhuthazwe kulezi zindawo, futhi imisebenzi yomndeni efana nohambo lwasemnyuziyamu, ukufunda ngokuhlanganyela noma imidlalo yebhodi iyindlela yokubonisa ukuthi umhlaba ongaphandle kwesikrini ujabulisa ngendlela efanayo. Ukuxoxisana okungezona ezobuchwepheshe kuqinisa ubudlelwane bomndeni futhi kunikeza amathuba okufundisa amanye amakhono, njengozwela, ukuxhumana, nokulinganisela.

6. Fundisa Ukubaluleka Kokulinganisela

Ibhalansi igama elibalulekile ekukhuliseni umzali emhlabeni wedijithali. Ubuchwepheshe buyingxenye yempilo futhi akufanele bubukwe njengesitha. Uma isetshenziswe ngokulinganisela nangokuzibophezela, ingaba yinzuzo kakhulu. Fundisa izingane zakho ukubaluleka kokulinganisa isikhathi sesikrini nesikhathi esingaxhunyiwe ku-inthanethi. Abazali bangakha “ukudla kwedijithali” nezingane zabo, okuhlanganisa ku-ajenda inani lesikhathi ngeviki esingachithwa ezikrinini kanye nenani lamahora emisebenzi engeyona eyedijithali. Isibonelo, isikhathi sesikrini sihlanganiswe nemisebenzi yokuzilibazisa, ukufunda nesikhathi ongasichitha nomndeni.

7. Hlala Unolwazi Lwakamuva ku-New Technologies

Ubuchwepheshe buhlala buthuthuka futhi kubazali abaningi lokhu kungase kwethuse. Noma kunjalo, kubalulekile ukuthi abazali bahlale bezazi izinkundla ezisetshenziswayo nezinkundla zokuxhumana, imidlalo edumile. Ukubeka iso ohambweni lobuchwepheshe lwengane yakho ngeke nje kugcine abazali benolwazi ngezingozi nezinzuzo zezinkundla, kodwa futhi kuzoqinisa ubuhlobo bakho nengane yakho. Ukuba nentshisekelo emisebenzini yedijithali yengane yakho kungakusiza ube nengxoxo evulekile futhi weluleke izinqubo zokusebenzisa ubuchwepheshe obunempilo.

8. Qaphela Izimpawu Zokulutha Kwedijithali

Ukulutha kwedijithali kuvame ngendlela eshaqisayo empilweni yesimanje. Ngakho-ke uma ingane ibonisa izimpawu zokuthembela kakhulu kumadivayisi, njengokucasuka lapho ingekho kumadivayisi ayo, ukuphazamiseka kweminye imisebenzi, nokuxhumana okukhawulelwe komphakathi nezinye izingane, sekuyisikhathi sokuthatha isinyathelo.

Lokhu akusho ukuthi abazali kufanele babe abaqaphi abaqapha yonke into eyenziwa izingane zabo. Noma kunjalo, kubalulekile ukugcina iso elibukhali ekuziphatheni futhi, uma kunesidingo, ukubeka imithetho eqinile noma ngisho nokufuna usizo lochwepheshe lapho ukusetshenziswa kwe-electronics kusongela ngempela ukukhula kwemizwelo nezenhlalakahle.

9. Khuluma Ngokukhululekile Ngomhlaba Wedijithali

Okokugcina, ukukhuluma nezingane zakho mayelana nencazelo yokusebenzisa umhlaba wedijithali kubalulekile. Lokhu akusho ukukhawulela ngokuphelele ukufinyelela kwengane yakho kwezobuchwepheshe, kodwa ukuyiqonda, ukulalela okukhathazayo nemibuzo enzima, ukuba nengxoxo evulekile ngezihloko ezingalindelekile, nokusebenza ngazo ndawonye. Kunezindlela ezinempilo zokuba izingane zakho zikwazi ukusebenzisa ubuchwepheshe, futhi yileli bhalansi eyinkimbinkimbi abazali okufanele bayishaye. Idijithali ayisona isitha sokusungula nokuthuthukiswa okunempilo; isitha ukuntuleka kwesikhathi somzimba, ukuxhumana kwabantu kanye nayo yonke imisebenzi ebalulekile idijithali ezama ukuyibuyisela.

Umgomo awukona ukuvimba izingane ekuzulazuleni emhlabeni wedijithali; iwukubasiza bahambe kahle.

Izihloko Ezihlobene

Inhlalakahle

9 Amakhambi Asekhaya Okuthuthukisa Inkumbulo

Uvame ukuthi: “Izolo, ngibeke okhiye bemoto yami noma umakhalekhukhwini...